Vieiros

A Terra Chá sitúase ante a maior ameaza da súa historia. A empresa Erimsa pretende levantarlle o manto nutricio e extraer gran parte do seixo que o sostén. Disque han crear 30 postos temporais. Mentres, informes obxectivos establecen que a intervención provocará o peche de centos de pequenas industrias agrogandeiras.

    O seixo encóntrase a escasos metros da superficie. O método extractivo consiste en abrir grandes furados; cada propietario/a cobraría unha ridícula cantidade por arrendar a porta de entrada (de saída) a ese gran capital. Erimsa asegura que, obtida a riqueza (a súa) do subsolo, enchen e todo queda coma sempre. A empresa marcha co beneficio, as vacas remoen ao sol. Final feliz.

Catástrofe económica, xeolóxica e ambiental
    Hai tempo que a clase labrega aprendeu a sumar e a restar. E tamén son xeólogos, e enxeñeiras, aínda que nin sequera é preciso tanto para saber que, se lle subtraes a base mineral, e por moita pedra mala que repoñas, a terra descende. Dáse con frecuencia o asolagamento en varias zonas da Chaira; mellor non describir o que ocorrería cando o nivel do solo baixe con respecto ás cotas actuais. Se o catedrático da UdC Vidal Romaní advirte que un trauma desas dimensións cambiará o leito dos ríos –e polo tanto o réxime dos humedais- non é sospeitoso de parcialidade. É a ciencia a que fala a través da súa prestixiosa asinatura, como fala a través do biólogo Martiño Cabana ao nos describir, sobre o mapa comarcal, o mecanismo polo que desaparecerán varias especies de réptiles, aves e plantas.

Por se non resultase abondo para as explotacións leiteiras o embate que sofren, o proxecto de Erimsa (outra herencia envelenada do PP) engade máis incerteza ao futuro. Grupos ecoloxistas, veciñais, a rede asociativa da Terra Chá, sindicatos agrarios, labores tan continuos coma admirables que se chaman, poñede, Margarita Prieto Ledo –do SLG–, levan dous anos de complexísima batalla legal e están conseguindo mobilizar as parroquias que verían pola ventá da súa cociña, nos eidos da parcelaria, nos montes en man común, na aira, o ruxido do bulldozer. Mesmo quedarían un bo número de casas literalmente rodeadas polos foxos mineiros. Dicimos case seis mil hectáreas de terreo levantado ao longo de Abadín, Castro de Rei, A Pastoriza, Cospeito, Riotorto e Vilalba. Para nos dar feito unha idea, a cidade da Coruña non chega ás catro mil.

Aproxímase no outono a resolución dun plan que conculca toda caste de leis, imperativos sociais e equilibrios entre a economía e a Terra. A Chaira necesita con urxencia un himno. Ten que ser o da vitoria contra a expropiación colonial disfrazada, como acostuma, de misión de progreso.