Vieiros

"Galicia con Garzón", ese era o lema da pancarta estendida este venres na praza do Obradoiro, "un local universal" expresa Manolo Rivas. Deste xeito, o acto "convocado espontaneamente" e de "representación ampla" era unha mostra de apoio ao maxistrado Baltasar Garzón acusado de prevaricación por continuar as investigación sobre o caso Gürtell. O obxectivo principal deste encontro é denunciar "unha grave inxustiza contra a xustiza" di o escritor.

Achegáronse á capital galega para defender ao xuíz persoeiros coma Betty Reardom, referente mundial na loita pola paz, os escritores Xurxo Souto e Marilar Aleixandre, Lorenzo Fernández Prieto, Margarita Ledo ou Isaac Díaz Pardo quen non chegou a tempo para escoitar o manifesto de Rivas. O escritor coruñés recordou que Garzón foi "un xuíz pioneiro en moitos eidos", escoitando "ás nais da Praza de Maio", loitando contra o terrorismo estatal, a violencia, e co fin de que os verdugos pagasen os crimes contra a humanidade. Carmen Durán, unha das persoas que encarna a loita contra o narcotráfico en Galiza, asegurou que este país lle debe a Garzón a xanela aberta "á esperanza, naquel momento tan escuro no mundo do narcatráfico". Con esta manifestación, que comeza en Galiza, pretenden crear un primeiro círculo que se expanda "a xeito das ondas do mar", para que haxa un movemento cívico e porque é "importante para o nome e honra de Garzón" a mostra de solidariedade co seu traballo, entende Rivas.

Ademais de Manolo Rivas, interviron no acto Santiago Macías, Carmen Durán, Manuel Monge da Comisión para a Recuperación da Memoria Histórica da Coruña, unha representante de CC.OO, e Luís González Tosar presidente do Penclub de escritores. Quixeron lembrar que Garzón non é un "solitario ante o perigo" nun estado de "sospeita interminábel", senón que está apoiado por unha sociedade que "ten o ADN da liberdade". O poeta afirma que o caso que califica de "esperpento" ten "moi mala pinta", pero asegura que non os farán calar. Manolo Rivas concluíu o manifesto rexeitando este capítulo "da hitoria universal da infamia" e dando vivas á liberdade. 

Vieiros: Sendo xornalista escribiu sobre o narcotráfico, como viu o labor do xuíz Garzón nese tempo?
Manolo Rivas: Eu, sobretodo, traballei no período previo á intervención de Garzón. Traballei nos anos 70 e 80, e a grande intervención de Garzón, a que cambiou a historia da xustiza en Galiza a respecto do contrabando foi no 90. Eu xustamente por iso valoro moitísimo esa presenza, porque significou un cambio total. Os períodos que vivín anteriores eran da época na que se consideraba que "bueno esto do contrabando...". Había unha certa disculpa, exculpación atmosférica, ambiental, das que tomaban parte moitas instancias, non digo que houbese unha complicidade directa, que nalgúns casos si había, pero isto era relativamente tolerado.

Que idea había?
Insistíase moito daquela, en que o contrabando só se trataba de mercadorías coma o tabaco e que era unha especulación que se estivese traballando coa droga, cando realmente o da droga xa comezara moitísimo antes. Parte das informacións que eu escribín eran falando dese tránsito, de como os grupos contrabandistas se estaban reconvertendo e contactando coas grandes mafias internacionais. Entón, quen deu un golpe forte a ese proceso cando xa estaba moi estruturado foi Garzón. Hai outras persoas pero Garzón foi o símbolo da xustiza.

Por que cualificas de sarcástica esta situación?
É unha ironía triste, hai que dicir que é un cruel sarcasmo que xustamente a única persoa imputada en algo que teña que ver cos crimes do franquismo, sexa xustamente aquel que estaba a investigar o que poderíamos chamar a caixa negra do fascismo español. É un espectáculo esperpéntico que realmente ten abraiado a todo o mundo. Isto pensamos que non é casual, e evidentemente o que lle pasa a Garzón non é un affair máis, unha cousa que pode quedar dunha maneira ou doutra, senón que é claramente unha represalia, por todo o seu traballo, pero fundamentalmente por dous aspectos últimos: destapar a corrupción dunha forza política tan importante como é o PP e o terse atrevido por vez primeira a abrirlle unha causa ao franquismo polos crimes á humanidade que son prescriptibeis. Entón que pasa? Que queren acabar con el.

Escribiu sobre os xuíces do franquismo, cal é a súa opinión?
O que un pode facer, calquera cunha mínima conciencia é contrastar precisamente o que representa Garzón co que significa a xustiza no franquismo. Realmente tratouse de fascismo español, porque cando falamos de franquismo parece que ás veces falamos dunha cousa abstracta. Nas súas orixes é similar ao nazismo de Hitler. Dende logo, foi o máis prolongado no tempo, e isto non se podería soster se non fose polo colaboracionismo de prominentes xuristas e de gran parte do que chamamos organización de xustiza, é dicir, toda esa complicidade e implicación de xente que formaba parte da propia arquitectura do réximen. Eu penso que unha das cousas máis graves que poden ocorrer é a usurpación total da xustiza, porque corremper é o máis grande engano, a máis grave estafa que se lle fai a sociedade e foron miles, miles as persoas partícipes. O mínimo, eu penso, sería, respectar e valorar como heroes da democracia aos que xustamente encarnan a xustiza.

Por que esa predilección pola Guerra Civil na súa literatura?
Eu exactamente non escribo sobre a Guerra Civil. Todos os meus libros abranguen períodos nos que, nalgúns deles aparece como epicentro a guerra, pero tanto O lapis do carpinteiro, como Os libros arden mal, como [o relato] A lingua das bolboretas van máis aló na súa trama, do que foi exactamente a guerra. A min o que me importa é o que lle pasa as persoas. Non é unha fixación cun período histórico. Agora, hai que dicir que o que pasou na guerra española, dalgunha maneira foi a guerra de todas as guerras. Shakespeare falaba do gran escenario da humanidade pois aí temos o gran escenario da humanidade. Dicía Albert Camus, escritor frances, que “na guerra española asistimos á derrota da humanidade”. Entón eu penso que tendo ese escenario, e todo o que pasou despois, é tan importante como para situalo na historia ou parte das historias que lles podan pasar aos personaxes. Mais eu non escribo exactamente sobre a guerra, senón que sobre o que lles pasa as persoas cando hai unha guerra.

Considera a defensa de Garzón un acto máis persoal ou ideolóxico?
Eu non fago unha escisión entre o que é un coma persoa e as súas ideas ou a súa forma de concibir a vida. Entón, eu de definirme faríao coma un librepensador. Son a persoa que pensa que un vive en sociedade, ten as súas ideas persoais, pero tamén ten unhas obrigas cívicas. Un ten tamén unha memoria propia mais forma parte dunha memoria colectiva. Simplemente hai veces que non se pode calar. Dicía o escritor Flaubert nunha carta a Turguenev, "a min gustaríame vivir nunha torre de marfil, pero non podo porque ás veces sinto como retumba a marea de merda contra a torre de marfil".

Como pensa seguir loitando para que se solucione isto?
Facendo o que podemos facer, escribir, pensar a nosa opinión, individualmente ou coas persoas ou as entidades que comparten isto. Eu opino que os dereitos están para exercelos, que a liberdade de expresión está para dicir o que un pensa e que non nos van calar. Nin nos calaron antes nin agora.