Vieiros

"Transnacionais Enerxéticas: desenvolvemento ou destrución", que terá lugar ás 17.00, conta coas posturas, ben diferentes, de Pedro Ramiro, do Observatorio para as Multinacionais en América Latina, OMAL, e a de Gemma Giner, directora dos departamentos de Mercadotecnia e de Responsabilidade Social Corporativa, de Unión Fenosa. A partir das 20.00, volverá intervir Marcos Arruda, que xa estivo onte en Vigo, e participará Bernard Cassen. Esta nova xornada do simposio internacional Pobre Mundo Rico, organizado polo Club Internacional de Prensa, achegará novas perspectivas sobre a xestión de recursos e as consecuencias planetarias.

Pedro Ramiro, investigador social, realiza dende OMAL un seguimento das transnacionais españolas en América Latina. Afirma que, dende comezos dos 90, en pleno auxe das políticas neoliberais, dous procesos simultáneos xeraron a situación actual: mentres no Estado Español comezaron as fusións, reestruturacións e privatizacións que aumentaron o tamaño e capital das empresas, que se lanzaron a por novos mercados, en América Latina puxéronse en marcha as reformas establecidas no Consenso de Washington: a privatización das maiores compañías estatais da rexión, a liberalización dos mercados co fin de facilitar a entrada ás transnacionais estranxeiras e a redución da intervención gobernamental na actividade produtiva.

O Investimento Estranxeiro Directo español pasou de representar o 0,9% do PIB en 1996 a supoñer o 9,6% en 2000, e o Estado converteuse no sexto país investidor do mundo en 1999, cando concentrou o 66% dos seus investimentos estranxeiros en América Latina. As transnacionais con maior presenza na América Latina teñen relación co ámbito das telecomunicacións, a banca, a electricidade e os hidrocarburos. Oito empresas (BBVA, Santander, Endesa, Iberdrola, Unión Fenosa, Gas Natural, Telefónica e Repsol YPF) monopolizan o 80% do investimento español neste continente. Tres empresas españolas se atopan entre as dez maiores empresas multinacionais de América Latina e dous bancos españois lideran o sector financeiro na zona.

A defensa de Fenosa

Pero a consecuencia non tardou en chegar: o dano ambiental afectou ao medio de vida das comunidades indíxenas: as consecuencias ecolóxicas das operacións de Endesa no centro do país, a responsabilidade de Unión Fenosa na mala calidade do servizo, os impactos ambientais, ou a agresiva estratexia comercial e a desestruturación dos movementos sociais e sindicais son unha mostra.

Gemma Giner, licenciada en Ciencias Políticas e Socioloxía e en Ciencias dá Información, é dende hai seis anos xefa de Mercadotecnia e Responsabilidade Social Corporativa en Fenosa. É premio Aster de Comunicación (ESIC), membro da Xunta Directiva de Forética, e da Rede de Coordinadores do Club de Excelencia en Sustentabilidade da Fundación Empresa e Sociedade.

Giner afirma que a rexión latinoamericana viviu un crecemento económico dun 5% anual de xeito sostido nos últimos anos, grazas a que os gobernos incentivaron a participación da iniciativa privada en sectores críticos para o desenvolvemento económico, como as telecomunicacións, as infraestruturas de transporte e auga ou a enerxía, entre outros. Pero a fenda social non se reduce: ela atribúelle á dependencia das economías das materias primas e á carencia de tecido social e produtivo, ademais da precariedade da educación pública, e a sistema fiscal que impide aos estados asumir a materia de saúde, educación.

Cassen: como destrúen o planeta os súper ricos

A seguir, ademais de Marcos Arruda, Bernard Cassen, fundador do movemento social ATTAC e director xeral de Le Monde Diplomatique, falará sobre "Como a clase mundial de súper ricos está a destruír o planeta". A globalización liberal provocou un aumento espectacular das desigualdades, tanto entre países, coma non seo de cada un deles. Naceu unha clase planetaria de súper ricos, cada vez máis numerosos e máis ricos, cuxo modo de vida convértese en referente. Este modelo baséase na dilapidación de recursos naturais, sobre todo a auga e a enerxía, e fundaméntase na explotación do inmenso "exército de reserva" dous traballadores.

Bernard Cassen é profesor emérito do Instituto de Estudos Estudios Europeos dá Universidade París VIII e titular dunha cátedra europea Jean-Monnet de Ciencias Políticas. É tamén xornalista e director xeral de Le Monde Diplomatique. Foi o fundador e o primeiro presidente de Attac Francia (1998-2002), e impulsou a creación dunha rede europea e mundial de movementos Attac.